Ngành Công tác xã hội (CTXH) là một lĩnh vực mang tính nhân văn sâu sắc, tập trung vào việc hỗ trợ các cá nhân, gia đình và cộng đồng, đặc biệt là những nhóm yếu thế trong xã hội. Với mục tiêu giúp họ phát triển khả năng tự vươn lên, hòa nhập với cộng đồng và ổn định cuộc sống, CTXH đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một xã hội công bằng và tiến bộ. Nghề công tác xã hội thực hiện bốn chức năng cốt lõi: phòng ngừa, can thiệp, phục hồi và phát triển.
Chức năng phòng ngừa: Xây dựng nền tảng ổn định cho cá nhân và cộng đồng
Chức năng phòng ngừa tập trung vào việc ngăn chặn các cá nhân, gia đình và cộng đồng rơi vào hoàn cảnh khó khăn, thay vì đợi đến khi vấn đề xảy ra mới tìm giải pháp. Điều này được thực hiện thông qua:
- Hoạt động giáo dục và nâng cao nhận thức: Tuyên truyền, phổ biến kiến thức về pháp luật, chính sách xã hội, và các vấn đề xã hội. Ví dụ: các chương trình giáo dục về Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hoặc chiến dịch phòng chống tệ nạn xã hội.
- Xây dựng chính sách xã hội: Đề xuất và phát triển các văn bản, chính sách nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống, góp phần giảm nguy cơ phát sinh các vấn đề xã hội.
Thông qua các biện pháp phòng ngừa, CTXH không chỉ giảm thiểu các rủi ro tiềm tàng mà còn tạo nền tảng bền vững cho sự phát triển của cộng đồng.
Chức năng can thiệp: Giải quyết vấn đề và hỗ trợ khẩn cấp
Chức năng can thiệp tập trung vào việc giúp đỡ các cá nhân, gia đình hoặc cộng đồng đối mặt với những khó khăn hiện tại. Quy trình can thiệp của nhân viên công tác xã hội bao gồm:
- Tiếp cận và đánh giá nhu cầu của đối tượng.
- Xác định vấn đề và xây dựng kế hoạch giải quyết.
- Hỗ trợ thực hiện kế hoạch thông qua các nguồn lực và dịch vụ cần thiết.
- Đánh giá và kết thúc quá trình trợ giúp.
Ví dụ, với các vấn đề tâm lý, nhân viên CTXH sẽ cung cấp dịch vụ tham vấn để giúp đối tượng vượt qua khủng hoảng. Đối với các trường hợp phức tạp, họ sẽ phối hợp nhiều nguồn lực để hỗ trợ toàn diện, giúp đối tượng tăng khả năng tự giải quyết vấn đề.
Chức năng phục hồi: Khôi phục cân bằng và tái hòa nhập cộng đồng
Chức năng phục hồi tập trung vào việc giúp các cá nhân, gia đình hoặc cộng đồng khôi phục lại các chức năng tâm lý, xã hội bị suy giảm, từ đó lấy lại trạng thái cân bằng trong cuộc sống.
- Ví dụ thực tế: Hỗ trợ người khuyết tật hòa nhập cộng đồng, giúp trẻ em lang thang đoàn tụ gia đình, hoặc hỗ trợ người nghiện tái hòa nhập xã hội.
Thông qua các hoạt động phục hồi, nghề CTXH giúp đối tượng không chỉ khắc phục khó khăn mà còn ổn định cuộc sống một cách bền vững.
Chức năng phát triển: Tạo nền móng cho tương lai bền vững
Chức năng phát triển của CTXH hướng đến việc nâng cao năng lực của cá nhân và cộng đồng, giúp họ tự ứng phó với các thách thức và đóng góp vào sự phát triển của xã hội.
- Hoạt động cụ thể:
- Xây dựng và triển khai các chính sách, chương trình như giảm nghèo, bảo vệ trẻ em, hoặc cải thiện kỹ năng sống.
- Phát triển các dịch vụ trực tiếp, ví dụ như huấn luyện kỹ năng làm cha mẹ hoặc cung cấp kiến thức về chăm sóc sức khỏe tinh thần.
Chức năng này không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho các cá nhân, gia đình mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng và xã hội.
Ngành Công tác xã hội (CTXH) là một lĩnh vực chuyên môn và mang sứ mệnh nhân văn, đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội. Với 9 nhiệm vụ cốt lõi, ngành CTXH hướng đến việc giải quyết các vấn đề xã hội, hỗ trợ nhóm yếu thế, và nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người.
1. Bảo vệ trẻ em
Cán bộ CTXH có vai trò đánh giá và can thiệp để bảo vệ trẻ em khỏi các nguy cơ bị xâm hại, sao nhãng hoặc sống trong môi trường không an toàn. Nhiệm vụ này bao gồm việc hỗ trợ tâm lý xã hội, tham vấn gia đình, tổ chức dịch vụ chăm sóc thay thế (như chăm sóc đỡ đầu, nhận con nuôi) và bảo vệ quyền lợi trẻ em tại các cơ quan tư pháp.
2. Tư pháp với người chưa thành niên
Trong hệ thống tư pháp, cán bộ CTXH hỗ trợ tâm lý xã hội cho trẻ em và vị thành niên, đảm bảo các em được đối xử công bằng dù là nạn nhân, nhân chứng hay bị cáo. Đồng thời, họ còn đóng vai trò hỗ trợ giáo dục, phục hồi và tái hòa nhập cho trẻ em phạm tội, giúp các em ổn định cuộc sống sau khi rời trường giáo dưỡng.
3. Hỗ trợ gia đình đối mặt với khủng hoảng
Khi gia đình gặp phải mâu thuẫn, bạo lực hoặc khủng hoảng, cán bộ CTXH giúp đánh giá và nâng cao khả năng giải quyết vấn đề của các thành viên thông qua tham vấn, trị liệu, hoặc kết nối với các dịch vụ hỗ trợ. Ví dụ, họ làm việc tại nhà tạm lánh, hỗ trợ phụ nữ bị bạo hành hoặc giúp đỡ các gia đình nghèo tiếp cận phúc lợi xã hội.
4. Bảo trợ xã hội cho người cao tuổi
Cán bộ CTXH hỗ trợ người cao tuổi, đặc biệt là những người sống cô đơn, thông qua việc cung cấp dịch vụ chăm sóc xã hội, hỗ trợ tâm lý, và kết nối với các trung tâm bảo trợ xã hội. Họ đóng vai trò điều phối viên để đảm bảo người cao tuổi được hưởng các dịch vụ phù hợp.
5. Bảo trợ xã hội cho người khuyết tật
Cán bộ CTXH giúp người khuyết tật tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ phù hợp, đồng thời cung cấp các dịch vụ tham vấn và hỗ trợ tâm lý xã hội. Họ cũng phối hợp với các cơ sở bảo trợ xã hội nhằm đảm bảo người khuyết tật được chăm sóc một cách toàn diện.
6. Phát triển cộng đồng
Cán bộ CTXH hỗ trợ cộng đồng xác định các vấn đề còn tồn đọng, từ đó tìm kiếm nguồn lực để cải thiện cơ sở hạ tầng hoặc giải quyết các thiếu hụt. Họ cũng đóng vai trò cầu nối giữa cộng đồng và các cơ quan chính quyền, góp phần xây dựng và phát triển cộng đồng bền vững.
7. Công tác xã hội trong trường học
Trong môi trường giáo dục, cán bộ CTXH hỗ trợ học sinh, sinh viên vượt qua các vấn đề tâm lý, gia đình hoặc xã hội ảnh hưởng đến việc học tập. Bằng các phương pháp tham vấn, tổ chức cộng đồng, và can thiệp khủng hoảng, họ giúp các em đạt được mục tiêu học tập trong một môi trường lành mạnh.
8. Hỗ trợ tâm lý trong y tế
Tại các bệnh viện và phòng khám, cán bộ CTXH giúp bệnh nhân và gia đình đối mặt với tác động tâm lý xã hội của bệnh tật. Họ cung cấp tham vấn, hỗ trợ phục hồi tâm lý và hướng dẫn tiếp cận các dịch vụ y tế phù hợp.
9. Nghiên cứu và hoạch định chính sách xã hội
Cán bộ CTXH nghiên cứu các vấn đề xã hội để đề xuất chính sách và chương trình an sinh xã hội. Họ đóng vai trò tham mưu cho các cơ quan chính quyền, quản lý chương trình xã hội, và thúc đẩy các chính sách nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho nhóm yếu thế.
GV. Nguyễn Thúy An
Giảng viên
GV.LƯƠNG THÁI HIỀN
Giảng viên
GV. Dương Thị Minh Phương
Giảng viên
Nguyễn Thị Hoa Mai
Giảng Viên